Scenariusz lekcji biologii IIIG

  • Drukuj

 Temat lekcji: Ewolucja i jej dowody.

 Klasa III gimnazjum

Cele lekcji:

  • Wiadomości - uczeń:

• wymienia bezpośrednie i pośrednie dowody ewolucji;

• wyjaśnia znaczenie terminów np.: skamieniałość, relikty, narządy szczątkowe, ewolucja;

• wymienia narządy szczątkowe człowieka;

• wymienia przykłady struktur homologicznych i analogicznych.

  • Umiejętności- uczeń:

• rozpoznaje skamieniałości, ogniwa pośrednie, relikty ;

• charakteryzuje przykłady ogniw pośrednich, żywych skamieniałości;

• porównuje struktury homologiczne i analogiczne ;

• uzasadnia związek między rozmieszczeniem or­ganizmów, a stopniem ich pokrewieństwa.

Metody i techniki nauczania:

  • prezentacja multimedialna z elementami obserwacji

  • foliogramy multimedialne

  • pogadanki i burzy mózgów, ćwiczenia praktyczne

Formy pracy:

  • indywidualna, grupowa, zbiorowa

Środki dydaktyczne:

  • kartki z nazwami organizmów, np.: amonit, archeopteryks, latimeria

  • 2 arkusze papieru A4, kolorowe flamastry

  • skamieniałości

  • 3 kolorowe arkusze papieru A4 z cechami ogniw pośrednich (czerwone - cechy ichtiostegi: płetwa ogonowa, dwie pary kończyn, linia boczna, kończyny z palcami; niebieskie - cechy archeopteryksa: pazury na przedni)ch kończynach, szczęki z zębami,pióra, długi ogon, skrzydła; żółte - cechy nieistniejącego organizmu: cztery pięciopalczaste kończyny, brak zębów w szczęce, pióra na skrzydłach,

  • podręcznik multimedialny Nowa Era "Świat biologii"

  • mapa świata

Przebieg lekcji:

Faza wprowadzająca

1. Uczniowie dzielą się na 3 grupy i siadają w sali przy stanowiskach pracy.

2. Czynności organizacyjne.

3. Nauczyciel podaje temat lekcji.

4. Na podstawie prezentacji multimedialnej wskazani uczniowie określają jaki proces przedstawia slajd (slajd ukazujący człowieka rozumnego i jego przodków). Następnie wyjaśniają znaczenie terminu ewolucja i podają przyczynę ewolucyjnych zmian organizmów.

Przykładowy slajd z prezentacji wydawnictwa NOWA ERA dostępnej na portalu dlanauczyciela.pl

Faza realizacyjna

1. Nauczyciel na prezentacji przedstawia i po części omawia poszczególne dowody ewolucji.

2. Nauczyciel informuje uczniów, że jednym z dowodów bezpośrednich ewolucji są skamieniałości.

3. Uczniowie w grupach oglądają skamieniałości. Wybrany uczeń udziela odpowiedzi, czym są skamieniałości.

4. Nauczyciel pokazuje slajdy z poszczególny­mi rodzajami skamieniałości, a grupy kolejno nazywają daną rycinę np. odcisk liścia paproci, owad zatopiony w bursztynie, skamieniałe muszle amonitów. Nauczy­ciel w razie potrzeby uzupełnia wypowie­dzi uczniów.

5. Wskazani uczniowie odpowiadają na pytania:

• Dlaczego skamieniałościami są tylko szczątki organizmów, a nie one całe?

• O czym informują nas skamieniałości?

6. Prezentacja slajdów z etapami powstawania skamieniałości i krótkie wyjaśnienie, na czym ten proces polega i w jakich warun­kach zachodzi.


Przykładowy slajd z prezentacji wydawnictwa NOWA ERA dostępnej na portalu dlanauczyciela.pl

7. Nauczyciel zapoznaje uczniów z bezpośrednimi dowodami ewolucji. Prezentuje przykłady.

8. Uczniowie oglądają ilustracje ichtiostegi, zapoznają się z charakterystyką organizmów zamieszczonych na kolorowych kartkach. Wybierają kartkę z cechami pasującymi do tego przedstawiciela. Na sy­gnał nauczyciela przedstawiciele grup podnoszą wysoko kartki z cechami ichtiostegi. Nauczy­ciel poznaje po kolorze kartki poprawnie wy­konanego zadania.

9. Uczeń wskazuje na prezentacji cechy ichtiostegi charakterystyczne dla ryb, a następnie – dla płazów.

10. Uczniowie oglądają zdjęcie archeopteryksa, wybierają kartkę z prawidłowymi cechami oraz podchodzą do ekranu i wska­zują cechy archeopteryksa właściwe dla gadów, a następnie – dla ptaków.

11. Zaprezentowanie kolejnego dowodu bezpośredniego – relikty- żywe skamieniałości. Uczeń wyjaśnia ten termin.

12. Wskazani uczniowie na podstawie fotografii odczytują nazwy reliktów oraz określają grupę systematyczną, do których należą.

13. Nauczyciel przedstawia do­wody pośrednie, jako pierwszy – narządy szczątkowe. Jeden z uczniów wyjaśnia ten termin. Nauczyciel uzupełnia odpowiedź.

14. Uczniowie rozpoznają na slajdzie narządy szczątkowe, np. ząb mądrości i kość ogonową.

15. Przedstawienie kolejnych dowodów pośrednich – elementy budowy i funkcjonowania, rozmieszczenie organizmów, struktury homologiczne i analogicz­ne.

16. Na podstawie mapy świata nauczyciel wyjaśnia, że blisko spo­krewnione gatunki zamieszkują sąsiednie rejo­ny, a daleko spokrewnione – różne kontynenty.


Przykładowy slajd z prezentacji wydawnictwa NOWA ERA dostępnej na portalu dlanauczyciela.pl

17. Wybrani uczniowie dopasowują przedstawione narządy organizmów do struktur analogicz­nych oraz do struktur homologicznych. Argumentują swój wybór. Na­uczyciel w razie potrzeby uzupełnia odpowiedź.

Faza podsumowująca

1. Uczniowie w grupach przy pomocy kartek z napisami: „bezpośrednie dowody ewolucji” oraz „pośrednie dowody ewolucji” klasyfikują przez podniesienie kartki prezentowane na slajdach zdjęcia.

2. Nauczyciel ocenia uczniów szczególnie aktywnych podczas lekcji.